H σκιά του μέλλοντος: πρόταγμα ελευθερίας

Η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Άδη, όπως και ο μύθος των Ελευσινίων Μυστηρίων συνδέονται με πολιτειακούς θεσμούς και, πιό συγκεκριμένα, με τους υγιείς θεσμούς μίας πραγματικά δημοκρατικής πολιτειακής οργανώσεως ^[1]. Πέραν όμως της σημασίας των ονομάτων των πρωταγωνιστών του μύθου, επειδή η δημοκρατία δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά απλά το πρόταγμα γιά την ελευθερία, μπορούμε εύκολα να δούμε μέσα από τον μύθο της Περσεφόνης και των Ελευσινίων Μυστηρίων την σκιά του μέλλοντος ως πρόταγμα ελευθερίας.

Η μετάβαση στη αυθεντική, γνήσια ή πραγματική δημοκρατία σημαίνει την άμεση αντικατάσταση των όποιων νυν δικαιωμάτων με την καθολική μας ελευθερία: προσωπική ελευθερία, κοινωνική ελευθερία, πολιτική ελευθερία και εθνική ελευθερία ή ανεξαρτησία. Η καθολική μας ελευθερία είναι λοιπόν ο απώτερος στόχος στην σύνταξη ενός νέου συντάγματος, διότι τώρα δεν έχουμε ούτε προσωπική ελευθερία, ούτε κοινωνική ελευθερία, ούτε πολιτική ελευθερία, ούτε εθνική ελευθερία ή ανεξαρτησία και αυτοθέσμιση.

Μετά την αρχαιοελληνική πρωτοπορία της μετάβασης στην δημοκρατία, οι πραγματικοί πολίτες δεν είχαν πλέον ανάγκη γιά δικαιώματα διότι είχαν καθολική ελευθερία: προσωπική ελευθερία, κοινωνική ελευθερία, πολιτική ελευθερία και εθνική ελευθερία ή ανεξαρτησία. Μόνον οι δούλοι και οι σκλάβοι είχαν δικαιώματα, όχι οι ελεύθεροι πολίτες.

Επειδή η πολιτική ελευθερία γιά αυτοθέσμιση δεν βιώνεται ατομικά, αλλά συλλογικά μόνον, από την κοινωνία των πραγματικών πολιτών μιάς χώρας, γιά τούτον ακριβώς τον λόγο υπάρχει η άμεση Ανάγκη να οργανωθεί ο ελληνικός μας κόσμος νομικά, νόμιμα και με τάξη, ώστε:

α) Ανεξαρτήτως πολιτεύματος, το πολιτικό σύστημα της Ελλάδος να ανήκει, δηλαδή να είναι κτήμα, της θεσμισμένης νομικά και νόμιμα ελληνικής κοινωνίας σε έναν Δήμο Ελληνίδων και Ελλήνων πολιτών. Μόνον έτσι μπορεί η ελληνική μας κοινωνία να είναι ο ‘εντολέας’ του όλου πολιτικού συστήματος, ενώ η εκάστοτε κυβέρνηση αμέσως ανακλητών αρίστων να πράττει μόνον ως ο ‘εντολοδόχος’ της ελληνικής κοινωνίας.

β) Όλη η ελληνική επικράτεια, συμπεριλαμβανομένης και της άμεσα θεσμισμένης ΑΟΖ/EEZ (http://www.lygeros.org/lygeros/7747-gr.html
και http://www.lygeros.org/lygeros/7878-gr.html), να ανήκει, δηλαδή να είναι κτήμα, του ελληνικού λαού.

Όσες και όσοι ενοχλούνται από τα παραπάνω δύο αιτήματα, μάλλον είναι οι εχθροί του προτάγματος γιά την ελευθερία της ελληνικής κοινωνίας και του ελληνικού λαού. Ναι, τόσο απλά είναι τα πράγματα!

Το νυν σαθρό πολιτικό σύστημα της δυναστικής κομματοκρατίας στην πατρίδα μας την Ελλάδα προσφέρει την τέλεια βεβαιότητα επί του πρακτέου, που πολλές και πολλοί δυστυχώς ζητούν απεγνωσμένα. Tούτη βεβαίως είναι η βεβαιότητα του καθολικού ελλείμματος της καθολικής μας ελευθερίας.

Η σύνταξη ενός νέου συντάγματος προσφέρει την τέλεια αβεβαιότητα της καθολικής ελευθερίας του ελληνικού μας κόσμου. Πλην όμως θέλει δουλειά πολλή και τόλμη η ελευθερία.

Δυστυχώς, το νυν σαθρό πολιτικό σύστημα της δυναστικής κομματοκρατίας στην πατρίδα Ελλάδα, μας έχει κάνει φοβικούς προς την ελευθερία. Το ερώτημα είναι λοιπόν: πως ξεπερνάμε τον φόβο μας γιά την ελευθερία;

Ένας ωραίος, χρήσιμος τρόπος είναι η αμοιβαία συνεργασία μέσα στην ελληνική μας κοινωνία, η θεμελίωσή της όμως εξαρτάται από την δημιουργία ενός περιβάλλοντος που να υποστηρίζει την αμοιβαία τούτη συνεργασία. Το αν η αμοιβαία αυτή συνεργασία υποστηρίζεται από τα μέλη της ελληνικής κοινωνίας ή όχι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πιθανότητα ‘ω’ ότι τα μέλη της πρόκειται να ξανανταμώσουν σύντομα. Ο πολιτικός επιστήμονας Robert Axelrod ονόμασε τούτη την πιθανότητα ω “έκπτωση” ή, πιό ποιητικά: “σκιά του μέλλοντος” ^[2].

Περιέργως, η ορθολογικότητα και η συνειδητή επιλογή δεν είναι τόσο απαραίτητες, όπως ούτε η εμπιστοσύνη, αλλά ούτε καν η συνείδηση. Αρκεί να υπάρχει μία στρατηγική, ένα σχέδιο δράσης που ωφελεί συλλογικά τους συμμετέχοντες, π.χ., η αύξηση της συλλογικής μας ευδαιμονίας, αλλά και κάποια πιθανότητα ω γιά μελλοντική συνεργασία.

Είναι εκτυφλωτικό το έλλειμμα αμφοτέρων των παραπάνω τούτων στοιχείων στον νυν ελληνικό μας κόσμο. Πέραν από το πρόταγμα της δικής του επιβίωσης και διαιώνισης, το νυν σαθρό πολιτικό σύστημα της ολοένα και πιό στυγνής δυναστικής κομματοκρατίας στην Ελλάδα, όχι μόνον δεν έχει ένα σχέδιο δράσης που να ωφελεί συλλογικά την ελληνική μας κοινωνία, αλλά με την βία που ασκεί ποικιλοτρόπως στον ελληνικό λαό, έχει ελαχιστοποιήσει την πιθανότητα ω να ξανασυναντηθεί εκ νέου μαζί του στο εγγύς μέλλον.

Ως προς την θεμελίωση της αμοιβαίας συνεργασίας στην ελληνική μας κοινωνία, αρχικά, η συχνή αμοιβαία συνεργασία δεν είναι καν σκόπιμη αλλά, έχοντας ‘ανακαλύψει’ το κάποιο ευεργετικό μοτίβο ενός σχεδίου δράσης, τα μέλη της ελληνικής μας κοινωνίας την βοηθούν να κατορθώνει την συνέχιση των όρων που την διατηρούν.

Πέραν από του τι στρατηγική συνεργασίας μπορούμε να σχεδιάσουμε ^[3], δύο απαιτήσεις υπάρχουν γιά όλα τα μέλη της ελληνικής μας κοινωνίας. Πρώτον, πρέπει να είμαστε σε θέση να αναγνωρίζουμε τους άλλους συμμετέχοντες, ώστε να αποφευχθεί η εκμετάλλευσή μας από τυχόν απατεώνες. Δεύτερον, πρέπει να είμαστε σε θέση να παρακολουθούμε το ιστορικό όλων, με οποιοδήποτε τρόπο, προκειμένου να ανταποκρινόμαστε στην επί μέρους στρατηγική της ή του.

Ακόμα και όταν η πιθανότητα ω γιά μελλοντική συνεργασία είναι αρκετά υψηλή, ώστε να επιτρέπει την αμοιβαία συνεργασία, εξακολουθεί να υπάρχει ένα ερώτημα σχετικά με την σκιά του μέλλοντος ως πρόταγμα της ελευθερίας. Το ερώτημα είναι αν και πώς η συνεργασία θα μπορούσε να ξεκινήσει.

Ένα από τα ευρήματα του Δρ. Axelrod είναι ότι: όταν μέσα σε μία κοινωνία δεν προσφέρει ποτέ κανείς την συνεργασία, αλλά ούτε και ποτέ την ανταποδίδει, τότε δεν μπορεί ποτέ να υπάρξει μία ωραία, χρήσιμη στρατηγική αμοιβαίας συνεργασίας, ειδικά αν είναι σχεδιασμένη από μεμονωμένα άτομα. Στην περίπτωση τούτη, η συνεργασία γίνεται αυστηρά ένα στοίχημα γιά κορόιδα, όπως είναι, π.χ., η ματαιότητα των απομονωμένων εξεγέρσεων.

‘Ομως ένα άλλο εύρημα του Δρ. Axelrod που έχει μεγάλη σημασία είναι ότι μπορούν να συσταθούν ομάδες με στρατηγικές συνεργασίας. Ακόμη και μία μικρή ομάδα με ωραίες, χρήσιμες στρατηγικές συνεργασίας, έστω και με σπάνιες αλληλεπιδράσεις με άλλες ομάδες, μπορεί να είναι τόσο αποτελεσματική σε αυτές τις αλληλεπιδράσεις, ώστε να αντισταθμίσει το επίπεδο πιθανής εκμετάλλευσης από στρατηγικές μη αμοιβαίας συνεργασίας.

Ευοί Ευάν Ελευθερία,

Νικόλαος Κ. Γεωργαντζάς
Καθηγητής Συστημικής Δυναμικής
Πανεπιστήμιο Fordham, Νέα Υόρκη

Από το HELLAS ON THE WEB